Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

Carpe diem

  • 1 carpe díem

    / carpe díem, memento mori
       aprovecha el presente; aprovecha el día presente; goza de la vida, que es corta; a vivir que son dos días; vive el momento, recuerda que has de morir
       ◘ La frase original es de Quinto Horacio Flaco (65 a.C.-8 d.C.) en Carmina Liber I, 1, 11: Carpe diem quam minimum credula postero (aprovecha el presente y no te confíes tanto en el mañana).

    Locuciones latinas > carpe díem

  • 2 Cárpe diém

    "Лови день", т. е. пользуйся сегодняшним днем, лови мгновение.
    Девиз эпикурейства.
    Гораций, "Оды", I, 11:
    Tú ne quáesierís, scíre nefás, quém mihi, quém tibi
    Fínem dí dederínt, Léuconoé, néc Babylónios
    Témptarís numerós. Út meliús quídquid erít, pati.
    Séu plurís hiemés séu tribuít Júppiter últimam,
    Týrrhenúm: sapiás, vína liqués et spatió brevi
    Spém longám resecés. Dúm loquimúr, fúgerit ínvida
    Áetas: cárpe diém, quám minimúm crédula póstero.
    Не расспрашивай ты, ведать грешно, мне и тебе какой,
    Левконоя, пошлют боги конец, и вавилонские
    Числа ты не пытай. Лучше терпеть, что бы ни ждало нас, -
    Дал Юпитер в удел много ль нам зим, или последнюю,
    Бурей. Будь же мудра, вина цеди. Долгой надежды нить
    Кратким сроком урежь: мы говорим, время ж завистное
    Мчится. Пользуйся днем, меньше всего веря грядущему.
    (Перевод С. Шервинского).
    ср. "Оды", I, 9, 13-16:
    Quid sít futúrum crás, fug quáerer(e): et
    Áppóne; nec dulcés amóres
    Spérne puér, neque tú choréas.
    Что будет завтра, бойся разгадывать,
    И каждый день, судьбою нам посланный,
    Считай за благо. Не чуждайся
    Ласки любовной и пляски, мальчик.
    (Перевод С. Шервинского)
    ср. Овидий, "Наука любви", III, 65-66:
    Útendum (e)st aetáte, citó pede lábitur áetas:
    Néc bona tám sequitúr, quám bona príma fuít.
    Молодость быстро летит: лови уходящее время.
    День миновавший всегда лучше, чем нынешний день.
    ср. тж. Carpámus dúlcia: nóstrum (e)st Quód vivís: cinis ét manés et fábula fíes
    Не прощаю себе какой-то рассеянности во все время твоего здесь пребывания. Можно было бы отвести душу хоть одним душевным разговором, но мы едва и поздороваться успели. То же будет и с жизнью. Проведем всю в сборах жить. Теперь твержу горацианское "carpe diem", но тебя уже нет. (А. И. Тургенев - П. А. Вяземскому, 12.II 1819.)
    Рим напоминает о бренности вещей, о минувшем, о смерти, это вечное memento mori; Неаполь - об упоительной прелести настоящего, о жизни, о carpe diem. (А. И. Герцен, Письма из Франции и Италии.)
    Вот две самых главных утехи моей жизни (он указал на бутылку и на большой том Горация, лежащий на столе), я стар, это правда, но что за беда? Тем больше у меня причин радоваться оставшимся крохам жизни, как советует мой друг Флакк... "Carpe diem quam minimum credula postero". (Тобайас Смоллетт, Приключения Родрика Рэндома.)
    Легкий шепот удивления, прерываемый более или менее шутливыми замечаниями, как полупрозрачный туман носился над всей этой толпой молодежи, полной сил и энергии для предстоящих трудов, склонной к мечтам и шуткам и готовой до самого утра погрузиться в опьяняющий вихрь веселья, забыть на сегодня все, кроме классического: carpe diem. (Иван Франко, Близнецы.)
    Когда у человека только и осталось в жизни, что его обед, его бутылка, его сигара и те мечты, что они дарят ему, - доктора непременно норовят отнять все это. Нет уж! Carpe diem. Пока жив, пользуйся жизнью. (Джон Голсуорси, Стоик.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Cárpe diém

  • 3 Carpe diem

    • Seize the day. (opportunity) (Horace)

    Latin Quotes (Latin to English) > Carpe diem

  • 4 Carpe diem, quam minimum credula postero

    • Seize the day, trust as little as possible in tomorrow. (Horace)

    Latin Quotes (Latin to English) > Carpe diem, quam minimum credula postero

  • 5 carpo

    carpo, ĕre, carpsi, carptum - tr. - [st2]1 [-] arracher, détacher en arrachant, déchirer, lacérer. [st2]2 [-] cueillir, recueillir, récolter. [st2]3 [-] paître, brouter, manger, butiner, goûter, savourer. [st2]4 [-] harceler, tourmenter, inquiéter, affaiblir. [st2]5 [-] mettre en pièces, diviser. [st2]6 [-] [déchirer la réputation], calomnier, avilir, critiquer, censurer, blâmer. [st2]7 [-] parcourir, suivre (chemin). [st2]8 [-] faire usage de, passer (sa vie...), profiter de, jouir de (= fruor, capio).    - ab arbore flores carpere: cueillir les fleurs de l'arbre.    - herbam carpere: brouter l'herbe.    - carpe cibos digitis, Ov. A. A. 3, 755: mange avec les doigts.    - carpere auras vitales: respirer, vivre.    - carpere novissimum agmen: harceler l’arrière-garde.    - solane perpetua maerens carpere juventa, Virg. En. 4: vas-tu, profondément affligée, consumer ta jeunesse dans une perpétuelle solitude?    - lana carpta: laine cardée.    - dictatorem sermonibus carpere, Liv. 7, 12, 12: critiquer le dictateur.    - nec carpsere jecur volucres, Ov. M. 10, 43: les oiseaux ne mangèrent plus le foie.    - pede viam carpere: parcourir une route à pied.    - supremum carpere iter parati, Hor. C. 2: prêts à prendre le chemin suprême (= prêts à mourir).    - carpere prata, Virg.: traverser les prés.    - carpe diem, quam minimum credula postero, Hor. O. 1: (Leuconoé) cueille le jour, et compte le moins possible sur le lendemain.    - carpere sub dio somnos, Virg. G. 3, 435: profiter du sommeil en plein air.
    * * *
    carpo, ĕre, carpsi, carptum - tr. - [st2]1 [-] arracher, détacher en arrachant, déchirer, lacérer. [st2]2 [-] cueillir, recueillir, récolter. [st2]3 [-] paître, brouter, manger, butiner, goûter, savourer. [st2]4 [-] harceler, tourmenter, inquiéter, affaiblir. [st2]5 [-] mettre en pièces, diviser. [st2]6 [-] [déchirer la réputation], calomnier, avilir, critiquer, censurer, blâmer. [st2]7 [-] parcourir, suivre (chemin). [st2]8 [-] faire usage de, passer (sa vie...), profiter de, jouir de (= fruor, capio).    - ab arbore flores carpere: cueillir les fleurs de l'arbre.    - herbam carpere: brouter l'herbe.    - carpe cibos digitis, Ov. A. A. 3, 755: mange avec les doigts.    - carpere auras vitales: respirer, vivre.    - carpere novissimum agmen: harceler l’arrière-garde.    - solane perpetua maerens carpere juventa, Virg. En. 4: vas-tu, profondément affligée, consumer ta jeunesse dans une perpétuelle solitude?    - lana carpta: laine cardée.    - dictatorem sermonibus carpere, Liv. 7, 12, 12: critiquer le dictateur.    - nec carpsere jecur volucres, Ov. M. 10, 43: les oiseaux ne mangèrent plus le foie.    - pede viam carpere: parcourir une route à pied.    - supremum carpere iter parati, Hor. C. 2: prêts à prendre le chemin suprême (= prêts à mourir).    - carpere prata, Virg.: traverser les prés.    - carpe diem, quam minimum credula postero, Hor. O. 1: (Leuconoé) cueille le jour, et compte le moins possible sur le lendemain.    - carpere sub dio somnos, Virg. G. 3, 435: profiter du sommeil en plein air.
    * * *
        Carpo, carpis, carpsi, carptum, carpere. Virgil. Cueillir doulcement.
    \
        Flosculos orationis carpere. Cic. Cueillir.
    \
        Carpere, Accipere. vt Carpere quietem. Virg. Prendre son repos, Se reposer.
    \
        Aera carpere. Virgil. Prendre l'air.
    \
        Aera carpere alis. Ouid. Voler.
    \
        Cibum carpere. Varro. Manger, Prendre sa refection.
    \
        Cibos digitis carpere. Ouid. Prendre la viande aux doigts.
    \
        Dente carpere viscera alicuius. Ouid. Prendre aux dens, Mordre.
    \
        Carpere herbam oues dicuntur. Virg. Paistre, Brouter.
    \
        Ignauius carpere herbas. Virgil. Paistre laschement.
    \
        Gramina carpunt armenta. Virgil. Paissent l'herbe.
    \
        Anser vtilis non est locis consitis: quia quicquid tenerum contingere potest, carpit. Columel. Il broute, etc.
    \
        Carpere. Virgil. Passer legierement.
    \
        Fugam carpere. Sil. S'enfuir, Prendre la fuite.
    \
        Carpere prata fuga. Virgil. S'enfuir legierement parmi le prez.
    \
        Iter carpere. Martial. Cheminer.
    \
        Iter supremum carpere. Horat. Faire le dernier voyage, Mourir.
    \
        Viam carpere. Virgil. Cheminer, Aller son chemin.
    \
        Volatum carpere. Stat. Voler, Prendre son vol.
    \
        Carpere lanam, linum, etc. Virgil. Charpir, La tirer doulcement de la quenoille en filant.
    \
        Noctes carpere securas. Val. Flac. Dormir de nuict en seureté.
    \
        Oscula carpere. Ouid. Baiser.
    \
        Pecus carpere. Propert. Oster ou arracher la laine de dessus le dos, Plumer.
    \
        Pensum carpere. Horat. Filer.
    \
        Rura frigida carpere. Virgil. Aller aux champs, Mener les bestes aux champs.
    \
        Somnos carpere. Virgil. Dormir.
    \
        Carpere agmen, et similia. Liu. Surprendre et tuer par cy par là ceulx qui s'escartent et se separent de la grosse troupe et armee, Les prendre l'un aprés l'autre.
    \
        Carpere orationem membris minutioribus. Cic. La deviser par petites parcelles.
    \
        Carpere, Eligere. Terent. Vnum quicquid, quod quidem erit bellissimum, Carpam. Je prendray l'un aprés l'autre, le plus beau et le meilleur.
    \
        Carpere vires. Virgil. Blesser, Gaster, Attenuer, Diminuer.
    \
        Aluus, corpus ac vires carpit. Columel. Le flux de ventre amaigrist le corps, et debilite la force, Consume et mange, etc.
    \
        Forma carpitur suo spatio. Ouid. La beaulté se diminue par laps de temps.
    \
        Carpere faciem. Seruius. Deschirer le visage, Esgratigner.
    \
        Carpere aliquem. Ouid. Piller, Apovrir, Pilloter, Mettre en blanc, Le plumer.
    \
        Opes alicuius carpere. Ouid. L'apovrir, Luy oster ses biens, ou les diminuer.
    \
        Vitam carpere. Seneca. Oster la vie.
    \
        AEstu mens carpitur. Valer. Flac. L'esprit est vexé et travaillé de soulci.
    \
        Auro pectus carpitur. Propert. Est attenué et consumé d'avarice.
    \
        Igni caeco carpi. Virgil. Estre esprins d'amour.
    \
        Carpere. Cic. Reprendre, Accuser, Taxer, Blasmer.
    \
        Carpere. Frui. Persius, Carpamus dulcia. Faisons grand chere, Prenons, ou Donnons nous du bon temps.

    Dictionarium latinogallicum > carpo

  • 6 Carpámus dúlcia: nóstrum (e)st Quód vivís: cinis ét manés et fábula fíes

    Будем веселиться: нынешний день - наш, а после ты станешь прахом, тенью, преданием.
    Персий, "Сатиры", V, 151-52.
    Так как душа у меня самая что ни на есть средняя, мне приходится поддерживать ее телесными удовольствиями; и поскольку возраст отнимает у меня те из них, которые мне были всего больше по вкусу, я приучаю себя острее воспринимать другие, более соответствующие этой новой поре моей жизни. Нужно вцепиться и зубами нашими и когтями в те удовольствия жизни, которые годы вырывают у нас из рук одно за другим: carpamus dulcia: nostrum est quod vivis: cinis et manes et fabula fies. (Мишель Монтень, Об уединении.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Carpámus dúlcia: nóstrum (e)st Quód vivís: cinis ét manés et fábula fíes

  • 7 Séd fugit íntereá, fugit írreparábile témpus

    Но бежит между тем, бежит безвозвратное время.
    Вергилий, "Георгики", III, 284-285:
    Séd fugit ínterea, fugit írreparábile témpus,
    Síngula dúm captí circúmvectámur amóre.
    "Но между тем бежит, бежит невозвратное время, пока мы, плененные любовью к предмету, задерживаемся на всех подробностях".
    - Формула перехода ко второй основной теме III книги "Георгик" - овцеводству.
    ср. Персий, Сатиры, V, 151: Fugit hór(a), hoc quod loquor índ(e) est "Час убегает, в нем и то, что я говорю".
    ср. Овидий, "Любовные элегии", I, 11, 15: Dúm loquor, hóra fugít Пока говорю, час убегает
    ср. Гораций, I, 11: Dúm loquimúr fúgerit ínvida áetas (см. Cárpe diém)
    Тетушка посмотрела внимательно на голову племянника... - Да тебе сколько лет? - Тридцать восемь. - Господи! Время-то как бежит. - Sed fugit interea, fugit irreparabile tempus! внезапно сказал отец Петр. (П. П. Гнедич, Импрессионист.)
    4 января 1884 года я писал в дневнике: вот мне исполнилось уже семнадцать лет. Кажется, как недавно еще был я маленьким карапузиком, - а теперь уже ровесницы мои совсем взрослые девушки, а сам я - уж юноша с пробивающимися усами. О время! Как скоро летишь ты! Не успеешь и оглянуться, как придет старость - холодная, дряхлая старость. Дай мне Только насладиться жизнью, а тогда рази меня косой в пору цветущей юности. Прочь, холодный, страшный призрак - старость. И много раз в разных местах дневника нахожу я это проявление ужаса перед ждущей человека старостью. То же и в стихах тогдашних, например: Sed fugit interea, fugit irreparabile tempus... Пользуйся ж жизнью своей, не теряй невозвратных мгновений Жизни минует весна, - никогда не придет она снова, И никогда не воротится вновь невозвратное время!... (В. В. Вересаев, Воспоминания.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Séd fugit íntereá, fugit írreparábile témpus

  • 8 Tempus fugit

    Время бежит.
    Вергилий, "Георгики", III, 284:
    Séd fugit íntereá, fugit írreparábile témpus "Между тем бежит, бежит безвозвратное время".
    ср. Гораций, "Оды", I, XI, 7:
    Dúm loquimúr, fúgerit ínvida Áetas (см. Cárpe diém)
    Дни с воскресеньями во главе строились в недельные эскадроны, и недели под командою полнолуний вступали рядами в месячные полки, несущие на своих знаменах "tempus fugit", и месяцы маршировали в необъятный лагерь годов. (О. Генри, Сердце и крест.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Tempus fugit

  • 9 "Лови день"

    т. е. пользуйся сегодняшним днем, лови мгновенье

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > "Лови день"

  • 10 Пользуйся сегодняшним днем

    = Лови мгновенье

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Пользуйся сегодняшним днем

  • 11 carpo

    carpo, psi, ptum, 3 [cf.: rapio, harpazô, karpos; Engl. grab, grip, grasp].
    I.
    Lit., of plants, flowers, fruits, etc., to pick, pluck, pluck off, cull, crop, gather (class.; in prose and poetry, esp. in the latter very freq.; syn. decerpere).
    A.
    In gen.:

    (flos) tenui carptus ungui,

    Cat. 62, 43; Hor. C. 3, 27, 44; Ov. M. 9, 342:

    ab arbore flores,

    id. ib. 9, 380; cf.

    infra, II.: rosam, poma,

    Verg. G. 4, 134:

    violas et papavera,

    id. E. 2, 47:

    violas, lilia,

    Ov. M. 5, 392:

    frondes uncis manibus,

    id. G. 2, 366:

    plenis pomaria ramis,

    Ov. H. 4, 29:

    vindemiam de palmite,

    Verg. G. 2, 90:

    fructus,

    id. ib. 2, 501:

    frumenta manu,

    id. ib. 3, 176.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of animals, to take something as nourishment (cf. Burm. ad Phaedr. 1, 28, 4); first, of nourishment from plants, to crop, pluck off, browse, graze on, etc. (syn. depascere); also of flesh, to eat, devour (rare):

    alia (animalia) sugunt, alia carpunt, alia vorant, alia mandunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    carpunt gramen equi,

    Verg. A. 9, 353; id. G. 2, 201; Ov. M. 1, 299:

    herbam,

    Verg. G. 3, 296; 3, 465; Ov. M. 13, 927:

    pabula,

    id. ib. 4, 217; id. F. 4, 750:

    alimenta,

    id. M. 15, 478:

    apes carpunt ex oleā arbore ceram, e fico mel, etc.,

    gather, Varr. R. R. 3, 16, 24 sq.; cf.:

    apis carpens thyma,

    Hor. C. 4, 2, 29.— Poet.:

    Invidia (personif. envy) summa cacumina carpit,

    Ov. M. 2, 792:

    nec carpsere jecur volucres,

    id. ib. 10, 43; cf. Phaedr. 1, 28, 4.—Sometimes transf., of men:

    prandium,

    Ter. Ad. 4, 2, 52:

    carpe cibos digitis,

    Ov. A. A. 3, 755: pisces, pulles, Mart. 3, 13, 1.—Also, to carve; hence the pun in Petr. 36 fin. —
    2.
    Poet., of other things, to tear off, tear away:

    summas carpens media inter cornua saetas,

    Verg. A. 6, 245.—Of wool, to pluck; hence, poet., to spin:

    vellera,

    Verg. G. 4, 335:

    pensa,

    id. ib. 1, 390; Prop. 3 (4), 6, 16; Hor. C. 3, 27, 64:

    lana carpta,

    carded, Cels. 6, 6, 1 (hence, facete: stolidum pecus, to pluck, i. e. to fleece rich lovers, Prop. 2 (3), 16, 8; Ov. A. A. 1, 420):

    ex collo furtim coronas,

    to pull off, Hor. S. 2, 3, 256:

    crinem genasque,

    to tear, rend, lacerate, Val. Fl. 8, 7;

    so acc. to Servius's inaccurate account, in a fragment of the Twelve Tables: mulier faciem ne carpito,

    Serv. ad Verg. A. 12, 606 (instead of the real words: MVLIERES. GENAS. NE. RADVNTO.; cf.

    Dirks. Fragm. XII. Tab. p. 668): artus in parva frusta,

    Sen. Thyest. 1061.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To pluck, snatch, etc.:

    ut omni ex genere orationem aucuper, et omnes undique flosculos carpam atque delibem,

    Cic. Sest. 56, 119; id. de Or. 1, 42, 191:

    atque in legendo carpsi exinde quaedam,

    Gell. 9, 4, 5: oscula, to pluck, as it were, from the lips, to snatch, Prop. 1, 20, 27; Ov. H. 11, 117 Loers. N. cr.; id. M. 4, 358; Phaedr. 3, 8, 12 al.:

    basia,

    Mart. 5, 46, 1:

    gaudia,

    Ov. A. A. 3, 661:

    dulcia,

    Pers. 5, 151:

    regni commoda carpe mei,

    Ov. F. 3, 622:

    fugitivaque gaudia carpe,

    and snatch pleasures as they fly, Mart. 7, 47, 11:

    delicias,

    Prop. 2 (3), 34, 74.—
    B.
    Esp.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) In a good sense, to enjoy, use, make use of (mostly poet.;

    syn.: fruor, capio): breve ver et primos carpere flores,

    Ov. M. 10, 85 (cf.:

    flore aetatis frui,

    Liv. 21, 3, 4):

    illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas,

    spent, lived, passed, Cat. 68, 35:

    diem,

    Hor. C. 1, 11, 8:

    honores virtutis,

    Val. Fl. 1, 177:

    auras vitales,

    Verg. A. 1, 388; cf. Sil. 3, 712:

    sub dio somnos,

    Verg. G. 3, 435:

    quietem,

    id. A. 7, 414:

    soporem,

    id. ib. 4, 522:

    noctes securas,

    Val. Fl. 5, 48; a poet. circumlocution for vivere, degere, etc.—
    b.
    In a bad sense.
    (α).
    To gnaw at or tear character or reputation, to carp at, slander, calumniate, revile:

    more hominum invident, in conviviis rodunt, in circulis vellicant: non illo inimico, sed hoc maledico dente carpunt,

    Cic. Balb. 26, 57:

    nam is carpebatur a Bibulo, Curione, Favonio,

    id. ad Q. Fr. 2, 3, 2:

    Paulum obtrectatio carpsit,

    Liv. 45, 35, 5:

    imperatorem,

    id. 44, 38, 2:

    quae non desierunt carpere maligni,

    Quint. 11, 1, 24:

    maligno sermone,

    Suet. Aug. 27:

    obliquis orationibus,

    id. Dom. 2:

    nonnihil vocibus,

    Caes. B. G. 3, 17:

    aliquem sermonibus,

    Liv. 7, 12, 12:

    sinistris sermonibus,

    Plin. Ep. 1, 9, 5:

    Ciceronem in his,

    Quint. 9, 4, 64:

    te ficto quaestu,

    Cat. 62, 36 and 37:

    et detorquere recte facta,

    Plin. Ep. 1, 8, 6:

    famam vitamque,

    id. Pan. 53, 4; Suet. Calig. 34.—
    (β).
    To rob of strength, to weaken, enfeeble, wear away, consume; or poet., with the idea extended (cf. absumo), to consume completely, to destroy:

    vires,

    Verg. G. 3, 215; Liv. 9, 27, 6:

    quid si carpere singula (jura) et extorquere... patiemini,

    id. 34, 3, 2;

    esp. of in ward care, anxiety, longing, etc.: at regina, gravi jamdudum saucia curā, Volnus alit venis et caeco carpitur igni,

    Verg. A. 4, 2; Ov. M. 3, 490; 10, 370:

    solane perpetua maerens carpere juventā?

    Verg. A. 4, 32:

    curā carpitur ista mei,

    Ov. A. A. 3, 680:

    aegra assiduo mens carpitur aestu,

    Val. Fl. 3, 305; Lucr. 9, 744; Sil. 15, 1:

    invidia carpit et carpitur unā,

    Ov. M. 2, 781; cf. Prop. 3 (4), 5, 3:

    non ego Tot tuos patiar labores carpere lividas Obliviones,

    to wear away, Hor. C. 4, 9, 33; cf.: otia corpus alunt, animus quoque pascitur illis;

    Inmodicus contra carpit utrumque labor,

    Ov. P. 1, 4, 21 sq.:

    aras etiam templaque demolitur et obscurat oblivio, neglegit carpitque posteritas,

    Plin. Pan. 55, 9:

    totum potest excedere quod potest carpi,

    Sen. N. Q. 2, 13, 2.—So,
    (γ).
    In milit. lang., to inflict injury upon an enemy (esp. by single, repeated attacks), to weaken, harass:

    agmen adversariorum,

    Caes. B. C. 1, 63:

    hostes carpere multifariam vires Romanas,

    Liv. 3, 5, 1; 22, 32, 2; 27, 46, 6; cf. id. 3, 61, 13 infra; Weissenb. ad Liv. 22, 16, 2; Tac. A. 12, 32; Luc. 4, 156:

    novissimum agmen,

    Caes. B. C. 1, 78 fin.:

    novissimos,

    Liv. 8, 38, 6:

    extrema agminis,

    id. 6, 32, 11. —
    2.
    To separate a whole into single parts, to cut to pieces, divide (syn.: dividere, distribuere): neque semper utendum est perpetuitate, sed saepe carpenda membris minutioribus [p. 295] oratio est, Cic. de Or. 3, 49, 190:

    in multas parvasque partes carpere exercitum,

    Liv. 26, 38, 2:

    summam unius belli in multa proelia parvaque,

    id. 3, 61, 13:

    Erymanthus... ab accolis rigantibus carpitur,

    is drawn off into canals, Curt. 8, 9, 410. —With a reference to the meaning
    (α).
    supra:

    si erunt plures qui ob innocentem condemnandum pecuniam acceperint, tu non animadvertes in omnis, sed carpes ut velis, et paucos ex multis ad ignominiam sortiere?

    distinguish, single out, Cic. Clu. 46, 129; cf.:

    in multorum peccato carpi paucos ad ignominiam,

    id. ib. —
    3.
    Viam, iter, etc., or with definite local substantives, terram, mare, litora, etc., to go, tread upon, pass over, navigate, sail along or through, to take or pursue one ' s way (syn. ire):

    viam,

    Verg. A. 6, 629; Hor. S. 2, 6, 93; Ov. M. 8, 208; 11, 139:

    iter,

    Hor. S. 1, 5, 95; Ov. H. 18, 34; id. M. 2, 549; 10, 709:

    supremum iter = mori,

    Hor. C. 2, 17, 12:

    gyrum,

    to go in a circle, Verg. G. 3, 191:

    fugam,

    to fly, Sil. 10, 62; cf.:

    prata fugā,

    Verg. G. 3, 142:

    pede viam,

    Ov. A. A. 2, 230:

    pede iter,

    id. F. 3, 604:

    pedibus terras, pontum remis,

    Prop. 1, 6, 33:

    pede campos,

    Ov. Tr. 1, 10, 23:

    mare,

    id. M. 11, 752:

    litora,

    id. ib. 12, 196;

    15, 507: aëra alis,

    id. ib. 4, 616; cf. Verg. G. 4, 311:

    aethera,

    Ov. M. 8, 219:

    carpitur acclivis per muta silentia trames,

    id. ib. 10, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > carpo

  • 12 carpo

    carpo, carpsī, carptum, ere (vgl. καρπός, ›Abgepflücktes‹, ahd. herbist, ›Zeit des Abpflückens, Erntens‹), rupfen, I) rupfweise wegnehmen, rupfen, abrupfen, A) eig.: 1) mit der Hand, d.i. a) einen Teil vom Ganzen = pflücken, abpflücken, abreißen, flores ex arbore, Ov.: uvam de palmite, Verg.: herbas manibus, Col.: c. manu (Ggstz. convellere ferro), Verg.: coronas ex collo, Hor.: inter cornua saetas, ausreißen, Verg. – b) ein Ganzes in Teile = rupfen, zupfen, vellera, Verg.: mollia lanae fila, Ambros. in Luc. 8, 11: lana mollis bene carpta (woher das franz. charpie), Cels.: pensum, zupfen, spinnen, Hor. u.a.: cibos digitis, an den Sp. klauben, Ov. – dah. scherzh. stolidum pleno vellere carpe pecus, v. Rupfen, d.i. Prellen der reichen Liebhaber, Prop. 1, 13 (16), 8: so auch c. amantem, Ov. am. 1, 8, 91. – 2) mit dem Munde: a) einen Teil vom Ganzen abrupfen = abfressen, von Tieren, alia animalia carpunt, Cic.: gramen (v. Pferden), Verg.: insbes. v. Bienen = ab- od. aussaugen, cibum, Varr. – u. poet. v. Menschen, oscula, Küsse rauben, Prop. u.a. – b) ein Ganzes in Teilen ab- od. ausfressen, v. Vögeln, iecur, Ov.: v. Bienen = ab- od. aussaugen, thyma, Hor.: flores, Macr. – u. prägn. von Menschen, zu sich nehmen, genießen, speisen, unumquicquid, quod quidem erit bellissimum, carpam, Ter.: mullum, leporem, Mart. – B) übtr.: 1) pflücken, abpflücken, a) einen Teil vom Ganzen = sich aussuchen, auswählen, flosculos, Cic.: paucos ad ignominiam, Cic. – b) poet.: α) pflücken = nach u. nach od. mit Muße genießen, molles sub divo somnos, Verg.: auras vitales, Verg., od. bl. auras, Sil. – diem, Hor.: aetatem, Catull. – β) einen Raum Strecke für Strecke zurücklegen, ihn durchziehen, durcheilen, durchfliegen, Ov.: prata fugā, durchfliehen, Verg.: aethereum volucri pede iter, Ov.: aëra alis, Ov.: hāc duce carpe vias, Ov.: mare, durchfahren, Ov. – od. einen Gang, eine Bewegung im Raume Strecke für Strecke vornehmen, iter od. viam, gehen, wandeln, Verg., Hor. u.a.: supremum iter, den letzten Gang gehen = sterben, Hor.: fugam, fliehen, Sil.: volatus, fliegen, Stat. – 2) rupfen, a) mit Worten, durchhecheln, herunterreißen, tüchtig mitnehmen, bekritteln, verkleinern (s. Döring Plin. ep. 1, 9, 5), alqm maledico dente, Cic.: alqm sermonibus, Liv.: alqm sinistris sermonibus, Plin. ep.: militum vocibus carpi, Caes.: hoc, Vell.: nostros libellos, Ov.: studium non utile, tadeln, Ov.: famam vitamqae, Plin. pan.: c. et detorquere recte facta, Plin. ep. – b) als milit. t. t., dem Feinde durch wiederholte Neckereien od. Scharmützel (wobei man einzelne wegfängt od. tötet) Abbruch tun, ihn durch Angriffe auf verschiedenen Seiten necken u. schwächen (s. Fabri Liv. 22, 16, 2), equitatu agmen adversariorum, Caes.: novissimum agmen od. novissimos, Caes. u. Liv. – dah. im Bilde, numerosum agmen (Schar) reorum posse superari, si per singulos carperetur, wenn man sie einzeln abtue, Plin. ep.: (ira) graves habet impetus; tota vincetur, dum partibus carpitur, wenn man ihm teilweise etwas von seiner Stärke nimmt, Sen. – c) übh. nach u. nach schwächen, -entkräften, -mitnehmen, -verzehren (vgl. Drak. Sil. 2, 458), vires paulatim, Verg.: labor carpit corpus, Ov.: caeco carpi igni, Verg.: carpi parvis cotidie damnis vires suas, verlieren an Zahl, Liv. – II) prägn. = concerpere, discerpere, A) eig.: a) klein hacken, pullus carptus, Apic. 4, 133: Ggstz., pullus integer vel carptus, Apic. 6, 251. – b) zerreißen, zerfleischen, iecur, Ov.: viscera dente, Ov.: alqm, Sen. de ira 3, 18, 2. – B) übtr., zerstückeln, zersplittern (vgl. Drak. Liv. 3, 5, 1), in multas parvasque partes exercitum, Liv.: multifariam vires Romanas, Liv.: quia totum potest excidere, quod potest carpi, Sen.: Etymandrum (fluvium), in Kanäle zersplittern, Curt.: carpenda membris minutioribus oratio est, man muß den Vortrag in kleinere Glieder zerstückeln, in kurzen, abgerissenen Sätzen sprechen, Cic. de or. 3, 190: vix pauca verba carpebat, er gab ein paar abgerissene Worte von sich, Hier. ep. 125, 18. – / Nbf. carpeo, ēre, zB. carpeas, Apic. 4, 151: Nbf. carpio, wovon carpiunt, Vict. Vit. 3, 66.

    lateinisch-deutsches > carpo

  • 13 carpo

    carpo, carpsī, carptum, ere (vgl. καρπός, ›Abgepflücktes‹, ahd. herbist, ›Zeit des Abpflückens, Erntens‹), rupfen, I) rupfweise wegnehmen, rupfen, abrupfen, A) eig.: 1) mit der Hand, d.i. a) einen Teil vom Ganzen = pflücken, abpflücken, abreißen, flores ex arbore, Ov.: uvam de palmite, Verg.: herbas manibus, Col.: c. manu (Ggstz. convellere ferro), Verg.: coronas ex collo, Hor.: inter cornua saetas, ausreißen, Verg. – b) ein Ganzes in Teile = rupfen, zupfen, vellera, Verg.: mollia lanae fila, Ambros. in Luc. 8, 11: lana mollis bene carpta (woher das franz. charpie), Cels.: pensum, zupfen, spinnen, Hor. u.a.: cibos digitis, an den Sp. klauben, Ov. – dah. scherzh. stolidum pleno vellere carpe pecus, v. Rupfen, d.i. Prellen der reichen Liebhaber, Prop. 1, 13 (16), 8: so auch c. amantem, Ov. am. 1, 8, 91. – 2) mit dem Munde: a) einen Teil vom Ganzen abrupfen = abfressen, von Tieren, alia animalia carpunt, Cic.: gramen (v. Pferden), Verg.: insbes. v. Bienen = ab- od. aussaugen, cibum, Varr. – u. poet. v. Menschen, oscula, Küsse rauben, Prop. u.a. – b) ein Ganzes in Teilen ab- od. ausfressen, v. Vögeln, iecur, Ov.: v. Bienen = ab- od. aussaugen, thyma, Hor.: flores, Macr. – u. prägn. von Menschen, zu sich nehmen, genießen, speisen, unumquicquid, quod quidem erit bellissimum, carpam, Ter.: mullum,
    ————
    leporem, Mart. – B) übtr.: 1) pflücken, abpflücken, a) einen Teil vom Ganzen = sich aussuchen, auswählen, flosculos, Cic.: paucos ad ignominiam, Cic. – b) poet.: α) pflücken = nach u. nach od. mit Muße genießen, molles sub divo somnos, Verg.: auras vitales, Verg., od. bl. auras, Sil. – diem, Hor.: aetatem, Catull. – β) einen Raum Strecke für Strecke zurücklegen, ihn durchziehen, durcheilen, durchfliegen, Ov.: prata fugā, durchfliehen, Verg.: aethereum volucri pede iter, Ov.: aëra alis, Ov.: hāc duce carpe vias, Ov.: mare, durchfahren, Ov. – od. einen Gang, eine Bewegung im Raume Strecke für Strecke vornehmen, iter od. viam, gehen, wandeln, Verg., Hor. u.a.: supremum iter, den letzten Gang gehen = sterben, Hor.: fugam, fliehen, Sil.: volatus, fliegen, Stat. – 2) rupfen, a) mit Worten, durchhecheln, herunterreißen, tüchtig mitnehmen, bekritteln, verkleinern (s. Döring Plin. ep. 1, 9, 5), alqm maledico dente, Cic.: alqm sermonibus, Liv.: alqm sinistris sermonibus, Plin. ep.: militum vocibus carpi, Caes.: hoc, Vell.: nostros libellos, Ov.: studium non utile, tadeln, Ov.: famam vitamqae, Plin. pan.: c. et detorquere recte facta, Plin. ep. – b) als milit. t. t., dem Feinde durch wiederholte Neckereien od. Scharmützel (wobei man einzelne wegfängt od. tötet) Abbruch tun, ihn durch Angriffe auf verschiedenen Seiten necken u. schwächen (s. Fabri
    ————
    Liv. 22, 16, 2), equitatu agmen adversariorum, Caes.: novissimum agmen od. novissimos, Caes. u. Liv. – dah. im Bilde, numerosum agmen (Schar) reorum posse superari, si per singulos carperetur, wenn man sie einzeln abtue, Plin. ep.: (ira) graves habet impetus; tota vincetur, dum partibus carpitur, wenn man ihm teilweise etwas von seiner Stärke nimmt, Sen. – c) übh. nach u. nach schwächen, -entkräften, -mitnehmen, -verzehren (vgl. Drak. Sil. 2, 458), vires paulatim, Verg.: labor carpit corpus, Ov.: caeco carpi igni, Verg.: carpi parvis cotidie damnis vires suas, verlieren an Zahl, Liv. – II) prägn. = concerpere, discerpere, A) eig.: a) klein hacken, pullus carptus, Apic. 4, 133: Ggstz., pullus integer vel carptus, Apic. 6, 251. – b) zerreißen, zerfleischen, iecur, Ov.: viscera dente, Ov.: alqm, Sen. de ira 3, 18, 2. – B) übtr., zerstückeln, zersplittern (vgl. Drak. Liv. 3, 5, 1), in multas parvasque partes exercitum, Liv.: multifariam vires Romanas, Liv.: quia totum potest excidere, quod potest carpi, Sen.: Etymandrum (fluvium), in Kanäle zersplittern, Curt.: carpenda membris minutioribus oratio est, man muß den Vortrag in kleinere Glieder zerstückeln, in kurzen, abgerissenen Sätzen sprechen, Cic. de or. 3, 190: vix pauca verba carpebat, er gab ein paar abgerissene Worte von sich, Hier. ep. 125, 18. – ⇒ Nbf. carpeo, ēre, zB. carpeas, Apic. 4, 151: Nbf. carpio, wovon carpiunt, Vict. Vit.
    ————
    3, 66.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > carpo

  • 14 jam

    jam, adv. [for diam, collat. form of diem, cf. pri-dem, du-dum, Corss. Ausspr. I. p. 213; II. p. 850; but acc. to Curt. Gr. Etym. 398, 620; locat. form from pronom. stem ja].
    I.
    Of time, denoting a point or moment of time as coinciding with that of the action, etc., described.
    A.
    Of present time.
    1.
    As opp. to past or future, at this time, now, just now, at present, i. e. while I speak or write this.
    a.
    Jam alone:

    jamne autem, ut soles, deludis?

    Plaut. Aul. 5, 11:

    jam satis credis sobrium esse me,

    Ter. Eun. 4, 4, 36:

    saltus reficit jam roscida luna,

    Verg. G. 3, 337:

    jam tenebris et sole cadente,

    id. ib. 3, 401:

    jamque dies, ni fallor, adest,

    id. A. 5, 49:

    jam advesperascit,

    Ter. And. 3, 4, 2:

    reddere qui voces jam scit puer,

    Hor. A. P. 158: stabat modo consularis, modo septemvir epulonum;

    jam neutrum,

    Plin. Ep. 2, 11, 12:

    jam melior, jam, diva, precor,

    Verg. A. 12, 179:

    Hem, scio jam quod vis dicere,

    Plaut. Mil. 1, 1, 36:

    in ea (consuetudine) quaedam sunt jura ipsa jam certa propter vetustatem,

    Cic. Inv. 2, 22, 67:

    jam tempus agi,

    Verg. A. 5, 638:

    surgere jam tempus,

    Cat. 62, 3.—
    b.
    Strengthened.
    (α).
    By repetition: jam jam, jam jamque (nearly = nunc), at this very time, precisely now:

    jam jam intellego, Crasse, quod dicas,

    Cic. de Or. 3, 24, 90:

    jam jam minime miror te otium perturbare,

    id. Phil. 2, 34, 87:

    jam jam dolet quod egi, jam jamque paenitet,

    Cat. 63, 73:

    jam jam linquo acies,

    Verg. A. 12, 875:

    jam jamque video bellum,

    Cic. Att. 16, 9 fin.:

    at illum ruere nuntiant et jam jamque adesse,

    id. ib. 7, 20, 1; cf.:

    jam mihi, jam possim contentus vivere parvo,

    Tib. 1, 1, 25 (7).—
    (β).
    By nunc: jam nunc, just now, at this very time, as things now are:

    jam nunc irata non es,

    Plaut. Am. 3, 2, 65:

    dux, jam nunc locatus in urbe,

    Liv. 22, 38, 9; Hor. Ep. 2, 1, 127:

    quae cum cogito, jam nunc timeo quidnam, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 13, 42:

    deliberationis ejus tempus ita jam nunc statui posse, etc.,

    Liv. 31, 32, 3:

    ipsa Venus laetos jam nunc migravit in agros,

    Tib. 2, 3, 3:

    nec jam nunc regina loquor,

    Val. Fl. 8, 47; so,

    nunc jam (nunciam): secede huc nunciam,

    Plaut. Capt. 2, 1, 23:

    audi nunciam,

    Ter. And. 2, 1, 29:

    i nunciam,

    id. Ad. 2, 1, 21: nunc jam sum expeditus, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 12, 5:

    nunc jam nobis vobisque consulatus patet,

    Liv. 7, 32, 14.—
    (γ).
    By tum:

    jam tum opifices funguntur munere,

    Plin. 11, 21, 24, § 74; Verg. G. 2, 405; id. A. 1, 18.—
    (δ).
    By pridem, v. jampridem.—
    2.
    In contrast with the time at which something was expected.
    a.
    Of that which occurs sooner, already, so soon:

    quies (animos) aut jam exhaustos aut mox exhauriendos, renovavit,

    Liv. 21, 21, 7:

    gravitate valetudinis, qua tamen jam paululum videor levari,

    Cic. Fam. 6, 2, 1; 3, 8, 16:

    jamne ibis,

    are you going so soon, Plaut. Men. 2, 3, 86; id. Rud. 2, 7, 26.—
    b.
    Of that which occurs later, at last, now, only now:

    ohe jam desine deos uxor gratulando obtundere,

    Ter. Heaut. 5, 1, 8:

    postulo, Dave, ut redeat jam in viam,

    id. And. 1, 2, 19:

    jamque sero diei subducit ex acie legionem faciendis castris,

    Tac. A. 2, 21:

    jam sanguinis alti vis sibi fecit iter,

    Luc. 2, 214.—Tandem or aliquando is often added:

    jam tandem ades ilico,

    Plaut. Mil. 4, 2, 39:

    putamus enim utile esse te aliquando jam rem transigere,

    Cic. Att. 1, 4, 1:

    jam tandem Italiae fugientis prendimus oras,

    Verg. A. 6, 61; Liv. 22, 12, 10.—
    3.
    As continued from the past, already, by this time, ere now, till now, hitherto:

    et apud Graecos quidem jam anni prope quadrigenti sunt, etc.,

    Cic. Or. 51, 171:

    obsolevit jam ista oratio,

    id. de Imp. Pomp. 17, 52:

    nondum feminam aequavimus gloriā, et jam nos laudis satietas cepit?

    Curt. 9, 6, 23.—With numerals and words specifying time:

    jam biennium est, cum mecum coepit rem gerere,

    Plaut. Merc. 3, 1, 35; so,

    plus jam anno,

    id. Curc. 1, 1, 14:

    sunt duo menses jam,

    Cic. Rosc. Com. 3, 8:

    qui septingentos jam annos vivunt, etc.,

    id. Fl. 26, 63:

    annum jam tertium et vicesimum regnat,

    id. de Imp. Pomp. 3, 7; id. Fin. 2, 29, 94.—
    4.
    With imperatives, to express haste or impatience, like Engl. now, now, straightway, at once:

    quid miserum, Aenea, laceras? Jam parce sepulto,

    Verg. A. 3, 41:

    sed jam age, carpe viam,

    id. ib. 6, 629:

    et jam tu... illum adspice contra,

    id. ib. 11, 373.—So in impetuous or passionate questions (freq. in Plaut.):

    Jam tu autem nobis praeturam geris?

    Plaut. Ep. 1, 1, 23; cf. id. Aul. 5, 11; id. Bacch. 2, 2, 25.—
    5.
    Jam... jam, at one time... at another, now... now, at this time... at that:

    jamque eadem digitis jam pectine pulsat eburno,

    Verg. A. 647:

    jamque hos cursu, jam praeterit illos,

    id. ib. 4, 157:

    qui jam contento, jam laxo fune laborat,

    Hor. S. 2, 7, 20:

    jam vino quaerens, jam somno fallere curas,

    id. ib. 2, 7, 114:

    jam secundae, jam adversae res, ita erudierant, etc.,

    Liv. 30, 30; Tib. 1, 2, 49; Ov. M. 1, 111.—
    B.
    Of past time.
    1.
    In the time just past, but now, a moment ago, a little while ago, just:

    videamus nunc quam sint praeclare illa his, quae jam posui, consequentia,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    Arsinoë et jam dicta Memphis,

    Plin. 5, 9, 11, § 61:

    insulae praeter jam dictas,

    id. 3, 26, 30, § 151:

    hiems jam praecipitaverat,

    Caes. B. C. 3, 25, 1:

    domum quam tu jam exaedificatam habebas,

    Cic. Att. 1, 6, 1.—
    2.
    Like English now, by this time, already.
    a.
    Alone:

    jam advesperascebat,

    Liv. 39, 50:

    Hannibalem movisse ex hibernis, et jam Alpes transire,

    id. 27, 39:

    et jam fama volans... domos et moenia complet,

    Verg. A. 11, 139; 12, 582; Caes. B. G. 1, 11; 6, 6:

    jamque rubescebat Aurora,

    Verg. A. 3, 521; 10, 260:

    ut semel inclinavit pugna, jam intolerabilis Romana vis erat,

    Liv. 6, 32:

    cum decimum jam diem graviter ex intestinis laborarem,

    Cic. Fam. 7, 26, 1.—
    b.
    Strengthened.
    (α).
    Jam jamque, Verg. A. 8, 708.—
    (β).
    By tum, as early as that:

    se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11; Liv. 29, 1; Verg. 7, 738; Tac. Agr. 45.—
    (γ).
    By tunc (post-Aug.;

    once in Cic.),

    Suet. Aug. 89; id. Ner. 7; Tac. H. 4, 50; Cic. Fam. 3, 12, 3 dub.—
    3.
    Of a time succeeding another time referred to, from that time, thenceforth, thereafter (esp. with a or ab, when it is often = Eng. even, very):

    qui aequom esse censent nos jam a pueris nasci senes,

    Ter. Heaut. 2, 1, 2:

    quae me maxime sicuti jam a prima adolescentia delectarunt,

    Cic. Fam. 1, 9, 67:

    benevolentia quae mihi jam a pueritia tua cognita est,

    id. ib. 4, 7, 1:

    dederas enim jam ab adolescentia documenta,

    id. Mil. 8, 22: jam ab illo tempore, cum, etc., from the very time when, etc., id. Fam. 2, 16, 9; cf.:

    urgerent philosophorum greges jam ab illo fonte et capite Socrate,

    id. de Or. 1, 10, 42. —So with ex:

    jam ex quo ipse accepisset regnum,

    ever since, Liv. 42, 11, 8.—
    C.
    Of future time.
    1.
    In the time immediately approaching, forthwith, straightway, directly, presently:

    occlude sis fores ambobus pessulis: jam ego hic ero,

    Plaut. Aul. 1, 2, 25:

    ille jam hic aderit,

    id. Ep. 2, 2, 72: omitte;

    jam adero,

    Ter. Eun. 4, 6, 26; cf. id. ib. 4, 6, 1; id. And. 1, 2, 9; 4, 4, 38: bono animo es;

    jam argentum ad eam deferes, quod ei es pollicitus,

    id. Heaut. 4, 6, 18:

    facere id ut paratum jam sit,

    Plaut. As. 1, 1, 76:

    jam fuerit, neque post unquam revocare licebit,

    Lucr. 3, 927:

    jam faciam quod voltis,

    Hor. S. 1, 1, 16:

    jam enim aderunt consules ad suas Nonas,

    Cic. Att. 7, 20, 2.—
    2.
    In the time immediately succeeding another time referred to, forthwith, at once, straightway, then:

    nunc ubi me illic non videbit, jam huc recurret,

    Ter. Ad. 4, 1, 10:

    accede ad ignem... jam calesces,

    id. Eun. 1, 2, 5:

    nisi puerum tollis, jam ego hunc in mediam viam provolvam,

    id. And. 4, 4, 38:

    de quibus jam dicendi locus erit, cum de senioribus pauca dixero,

    Cic. Brut. 25, 96:

    agedum, dictatorem creemus. Jam hic centicescet furor,

    Liv. 2, 29, 11:

    aperi, inquit, jam scies,

    Petr. 16, 2; cf. Verg. A. 1, 272.—
    3.
    Representing as present an impending event, now, already, presently (mostly poet.):

    jam te premet nox,

    Hor. C. 1, 4, 16:

    jam veniet mors, jam subrepet iners aetas,

    Tib. 1, 1, 70:

    jam mare turbari trabibus videbis, jam fervere litora flammis,

    Verg. A. 4, 566; 6, 676:

    alius Latio jam partus Achilles,

    id. ib. 6, 89:

    hic magnae jam locus urbis erit,

    Tib. 2, 5, 55.—
    D.
    With negatives, denoting cessation of previous condition: jam non, no more, no longer:

    quem odisse jam non potestis,

    Cic. Clu. 10, 29; Ov. M. 4, 382:

    non jam,

    not any more, Cic. Div. in Caecil. 1, 3:

    nihil jam,

    Caes. B. G. 2, 21.—
    E.
    With comparatives:

    ad mitiora jam ingenia,

    which had become milder, Liv. 27. 39:

    ad ferociores jam gentes,

    which then were less civilized, id. 21, 60:

    una jam potior sententia,

    Stat. Th. 2, 368.
    II.
    In other relations.
    A.
    To denote that something will certainly, properly, or easily occur, under certain circumstances.
    1.
    In a conclusion, to emphasize its relation to the condition, then surely, then:

    si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 6: si quis voluerit animi sui [p. 1012] notionem evolvere, jam se ipse doceat, eum virum bonum esse, Cic. Off. 3, 19, 76:

    si hoc dixissem, jam mihi consuli jure optimo senatus vim intulisset,

    id. Cat. 1, 8, 21; id. Leg. 1, 12, 34; id. Brut. 17, 68:

    si jubeat eo dirigi, jam in portu fore omnem classem,

    Liv. 29, 27, 8.—
    2.
    In a consequence, to show that it is conceived as immediate, now, then, therefore: satis est tibi in te, satis in legibus;

    jam contemni non poteris,

    Cic. Fin. 2, 26, 84:

    jam hoc non potest in te non honorifice esse dictum,

    id. Fam. 5, 2, 2; id. Leg. 2, 24, 60; id. Clu. 16, 46:

    nec hanc solam Romani meretricem colunt... Jam quanta ista immortalitas putanda est,

    Lact. 1, 20, 5:

    Quae cum ita sint, ego jam hinc praedico,

    Liv. 40, 36, 14: conspecta et ex muris ea multitudo erat;

    jamque etiam legionariae cohortes sequebantur,

    id. 10, 43, 1.—
    B.
    In transitions.
    1.
    To a new subject, now, moreover, again, once more then:

    jam de artificiis et quaestibus... haec fere accepimus,

    Cic. Off. 1, 42, 150; Verg. G. 2, 57:

    jam jura legitima ex legibus cognosci oportebit,

    Cic. Inv. 2, 22, 68:

    jam illud senatus consultum, quod eo die factum est, etc.,

    id. Fam. 5, 2, 4:

    jam Saliare Numae carmen qui laudat,

    Hor. Ep. 2, 1, 86. —So with vero:

    jam vero motus animi, sollicitudines aegritudinesque oblivione leniuntur,

    Cic. Tusc. 5, 38, 110:

    jam vero virtuti Cn. Pompei quae potest par oratio inveniri?

    id. de Imp. Pomp. 11, 29; 14, 41; id. Off. 3, 13 init. —With at enim:

    at enim jam dicetis virtutem non posse constitui, si ea, etc.,

    Cic. Fin. 4, 15, 40 init. —
    2.
    In enumerations:

    et aures... itemque nares... jam gustatus... tactus autem,

    Cic. N. D. 2, 56, 141.—So sometimes repeatedly, at one time... at another... at another, jam... jam... jam:

    jam medici, jam apparatus cibi, jam in hoc solum importatum instrumentum balinei nullius non succurrit valetudini,

    Vell. 2, 114, 2; cf. Flor. 2, 17, 8, and I. A. 5. supra.—
    C.
    For emphasis.
    1.
    After non modo... sed ( = adeo), now, even, I may say:

    non cum senatu modo, sed jam cum diis bellum gerere,

    Liv. 21, 63, 6.—
    2.
    Pressing the strict sense of a word or clause, now, precisely, indeed:

    (Hieronymum) quem jam cur Peripateticum appellem, nescio,

    Cic. Fin. 5, 5, 14:

    hoc quidem haud molestum est jam, quod collus collari caret,

    Plaut. Capt. 2, 2, 107:

    loquor enim jam non de sapientium, sed de communibus amicitiis,

    Cic. Lael. 21, 77:

    te quoque jam, Thais, ita me di bene ament, amo,

    Ter. Eun. 5, 2, 43:

    imitatio morum alienorum... jam inter leniores affectus numerari potest,

    Quint. 9, 2, 58:

    reliqua jam aequitatis sunt,

    id. 7, 1, 62:

    cetera jam fabulosa,

    Tac. G. 46:

    desine: jam venio moriturus,

    Verg. A. 10, 881.—So esp. with et: et jam (cf. etiam), and indeed, and in fact, et lenitas illa Graecorum et verborum comprehensio, et jam artifex, ut ita dicam, stilus, Cic. Brut. 25, 96:

    pulchriora etiam Polycleti et jam plane perfecta,

    id. ib. 18, 70:

    Pompeium et hortari et orare et jam liberius accusare non desistimus,

    id. Fam. 1, 1, 3; Quint. Decl. 5, 3; Luc. 8, 659; cf.

    jamque,

    Cic. Fam. 4, 6, 9; so,

    jam et: nec deerat Ptolemaeus, jam et sceleris instinctor,

    Tac. H. 1, 23; 1, 22;

    and, ac jam: ac jam, ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

    Caes. B. G. 3, 9: jam ergo, in very fact:

    jam ergo aliquis condemnavit,

    Cic. Clu. 41, 113.—
    3.
    In climax, even, indeed, really:

    opus Paniceis, opus Placentinis quoque... jam maritumi omnes milites opus sunt mihi,

    Plaut. Capt. 1, 2, 59:

    jam illa quae natura, non litteris, assecuti sunt, neque cum Graecia neque ulla cum gente sunt conferenda,

    Cic. Tusc. 1, 1, 2:

    jam in opere quis par Romano miles?

    Liv. 9, 19, 8; Quint. 12, 1, 45; Cic. Rep. 1, 5; Hor. Ep. 2, 1, 83.

    Lewis & Short latin dictionary > jam

См. также в других словарях:

  • Carpe diem — is a phrase from a Latin poem by Horace (See ), and which occurs many times in modern English language popular culture.The phrase non collige virgo rosas ( gather, girl, the roses ) appears at the end of the poem De rosis nascentibus… …   Wikipedia

  • Carpe diem — auf einer Sonnenuhr Carpe diem (deutsch: „Ernte/Genieße/Nutze den Tag“) ist eine lateinische Redewendung, die aus einer Ode des römischen Dichters Horaz (* 65 v. Chr.; † 8 v. Chr.) stammt.[1] Sie ist im Kontext des Gedichtes eine Aufforderun …   Deutsch Wikipedia

  • Carpe diem — Carpe diem. Carpe diem  латинское выражение, означающее «наслаждайся моментом» или «будь счастлив в эту секунду» (дословно «лови день»), часто переводится как «лови момент». Впервы …   Википедия

  • Carpe Diem — auf einer Sonnenuhr Carpe diem (zu deutsch: „nutze / pflücke den Tag“) ist eine lateinische Redewendung, die aus einer Ode des römischen Dichters Horaz (* 65 v. Chr.; † 8 v. Chr.) stammt. Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

  • Carpe diem — Saltar a navegación, búsqueda Para otros usos de este término, véase Carpe diem (desambiguación). Carpe diem. Carpe diem es una locución latina que literalmente significa aprovecha el día , lo que quiere decir es «aprovecha el momento, no …   Wikipedia Español

  • Carpe-diem — Saltar a navegación, búsqueda Carpe diem Información personal Origen Argentina Información artística Género(s) …   Wikipedia Español

  • Carpe Diem — Pour les articles homonymes, voir Carpe. Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Carpe diem est un extrait de vers latin, évocation de l épicurisme ; Carpe Diem est un groupe français de… …   Wikipédia en Français

  • Carpe diem — (expresión latina aparecida en una oda de Horacio; pronunc. [cárpe díem]) m. Liter. Tópico literario que ensalza el disfrute del presente. * * * Carpe diem, frase derivada del latín apoderarse del día, o bien disfrutar el día, que en su frase… …   Enciclopedia Universal

  • Carpe Diem — (Пунта Кана,Доминиканская Республика) Категория отеля: Адрес: Calle Los Cocos, Zona de T …   Каталог отелей

  • carpe diem — [kaʀpedjɛm] interj. et n. m. ÉTYM. Mots latins (Horace, Odes, I, 11, 8) signifiant « cueille le jour présent ». ❖ ♦ Invitation à jouir du présent fugitif. 0 (…) j ai trop peu de temps à vivre pour perdre ce peu. Horace a dit : « Carpe diem,… …   Encyclopédie Universelle

  • Carpe Diem — (Сальта,Аргентина) Категория отеля: Адрес: Urquiza 329, 4400 Сальта, Аргентина О …   Каталог отелей

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»